به گزارش قدس آنلاین، در مطالعات انجام شده بر اساس داده‌های پایگاه اطلاعات رفاهی ایرانیان، ۹۳درصد خانوارهای ایرانی یارانه‌بگیر هستند که از این میزان، ۳۵درصد فقیر، ۵۷درصد جزو طبقه متوسط و ۸درصد از طبقه برخوردار و ثروتمند محسوب می‌شوند. ۷درصد از کل خانوارهای ایرانی که یارانه نقدی نمی‌گیرند نیز در نقطه کور این پایگاه اطلاعاتی قرار دارند. بر اساس این اطلاعات جمعیت کل خانوارهای یارانه‌بگیر ۴/۷۷میلیون نفر ارزیابی می‌شود که از این میزان ۲۷ میلیون و ۱۰۳ هزار نفر در فقر به سرمی‌برند.
گسترده شدن جغرافیای محرومیت در کشور
داده‌های مربوط به شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی بانک مرکزی حاکی از این است که با تورم بالا و افزایش هزینه‌های زندگی در سال ۱۴۰۰، سهم هزینه‌های خوراک از کل هزینه‌های خانوار افزایش یافت و خانوارها با درآمد ثابتی که داشتند مجبور شدند بخش بزرگ‌تری از درآمد خود را صرف تأمین نیازهای ضروری و خوراک کنند و رفاه آن‌ها نسبت به قبل کمتر شد. با آغاز شوک کرونا، در کنار کاهش سطح رفاه جامعه، وضعیت درآمد سرانه و اشتغال کشور نیز با چالش مواجه شد تا پهنای جغرافیای محرومیت در کشور بیش از گذشته گسترش یافته و راه برای افزایش میزان فقر باز شود.
بر اساس آنچه دولت اعلام کرده است برنامه‌ریزی برای رفع فقر در کشور در سه سطح فقر مطلق، خط فقر و افرادی مثل کارگران و کارمندانی که در گذران زندگی و معیشت خود دچار مشکل هستند انجام می‌شود. اقدام‌های دولت در حوزه‌های مختلف اشتغال و توانمندسازی، کمک‌های معیشتی، کمک‌های نقدی و حوزه تخفیفات خواهد بود.
رایگان شدن هزینه آب، برق و گاز برای سطوح و دهک‌های پایین که الگوی مصرف را رعایت کرده‌اند، اعطای زمین‌های رایگان به افراد زیر پوشش نهادهای حمایتی و توزیع بسته‌های ارزاق و کالاهای اساسی برای این افراد از جمله مصداق‌های نام برده شده است.هر چند در برنامه فقرزدایی اولویت با کسانی است که از حداقل‌های زندگی محروم هستند، ولی دولت وعده داده تدابیری برای اصلاح نظام پرداخت حقوق و مزایای کارمندان و کارگران هم خواهد اندیشید و همزمان برای ارتقای وضعیت زندگی در حوزه تخفیف و تسهیلات برای آن‌ها اقداماتی را در نظر خواهد گرفت.
تلاش‌های جزیره‌ای برای فقرزدایی
وحید ارشدی، اقتصاددان در گفت‌وگو با خبرنگار ما رفع فقر مطلق را شامل رفع نیازهای حداقلی جامعه هدف دانسته و می‌افزاید: منابع مورد نیاز برای رفع فقر مطلق بسته به شرایط منطقه‌ای و هزینه‌های آن جامعه است. آنچه به نظر می‌رسد باید برای رفع فقر مطلق به آن توجه کرد تجمیع منابع همه سازمان‌هایی است که وظیفه فقرزدایی را بر عهده گرفته‌اند. امروز شاهد این هستیم که نهادهای مختلفی به صورت جزیره‌ای وارد عرصه فقرزدایی شده‌اند اما به نظر می‌رسد نتیجه مطلوبی که بتواند دست‌کم فقر مطلق را برطرف کند، نداشته است.
جا ماندن نهادهای حمایتی از اقتصاد تورمی
این استاد دانشگاه با بیان اینکه بخش عمده‌ای از جمعیت کشور، در لبه پرتگاه افتادن به دامان فقر مطلق قرار دارند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های حمایتی در این حوزه را ضروری خوانده و می‌افزاید: یکی از دلایل به ثمر نرسیدن تلاش‌ها برای فقرزدایی از چهره جامعه حاکم شدن اقتصاد تورمی در کشور است که هر چه نهادها با منابع محدود خود بخواهند فقر را مهار کنند به دلیل تورم بالا از فقرزدایی جا می‌مانند.
ارشدی با بیان اینکه رفع فقر در نهادهای مربوط، دولتی و مردمی به صورت جزیره‌ای صورت می‌گیرد، می‌افزاید: نهادهای فقرزدا نباید موازی‌کاری کنند بلکه باید مدل‌های فقرزدایی آن‌ها هم‌افزا باشد.
این اقتصاددان تأکید می‌کند: برای رفع فقر مطلق باید نهادهای بزرگ بر نهادهای محلی همچون مساجد تکیه کنند و از ظرفیت مردم منطقه برای رفع فقر منطقه بهره بگیرند. نظام‌های مالیاتی و یارانه‌ای هم باید محلی شود به عبارت دیگر مردم هر منطقه از مالیات، زکات و خمس اهالی همان منطقه بهره ببرند و نهادهای محلی با پشتوانه نهادهای بزرگ در سطح ملی با استفاده از همین منابع تجمیع شده برای رفع فقر مطلق بهره ببرند.
وی یادآور می‌شود: به نظر می‌رسد اتلاف منابع و ناکارآمدی نهادها در کنار تورم کالاهای ضروری عامل مهمی در محدود شدن منابع برای رفع فقر مطلق است که اگر این دو متغیر را بتوان به خوبی مدیریت کرد می‌توان در کمترین زمان ممکن فقر مطلق را رفع کرد. از اصلاح رفتار مصرفی فقرا و توانمندسازی آن‌ها برای رفع نیازمندی‌های اولیه از مسیر اشتغال نیز می‌توان استفاده کرد.
ضرورت تدوین برنامه‌های پیوسته برای فقرزدایی
ولی اسماعیلی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید: برای کاهش فقر مطلق در کشور نیاز به تدوین برنامه‌های اساسی و امور پیوسته است که با نظارت‌های مجلس امری ممکن و شدنی است. وی می‌افزاید: تصویب قوانینی همچون قانون جهش تولید دانش‌بنیان و تولید مسکن با اصلاح قوانین و تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار و سامانه‌های لازم در این زمینه چرخه تولید را برای ریشه‌کن کردن فقر مطلق می‌چرخاند و اجرای قانون تسهیل مجوزهای کسب‌وکار را به دنبال خواهد داشت که راه‌اندازی کسب‌وکار و کمک به چرخه تولید را به دنبال خواهد داشت.
فراهم کردن زیرساخت‌ها در روستاها
ارکانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز درباره اینکه در بودجه ۱۴۰۱ چه میزان به فقرزدایی توجه شده، گفته است: در بودجه ۱۴۰۱ تسهیلات و اعتبارات خوبی برای دستگاه‌های مختلف در بخش‌های اجتماعی، فرهنگی، عمرانی، آبرسانی و کمک به طبقات مستضعف و پایین‌دست جامعه تصویب و نهایی شد. یکی از راهکارهای رفع فقر مطلق فراهم کردن امکانات و زیرساخت‌های حداقلی برای مردم نیازمند به ویژه در روستاهاست. باید راه آسفالت، درمانگاه، آب شرب، برق، گاز و تلفن که نیازهای حداقلی برای هر انسانی است در روستاها و مناطق کم‌برخوردار فراهم شود.
وی تأکید می‌کند: در بودجه ۱۴۰۱ مجلس به طرح‌های هادی روستایی، برق‌رسانی و آبرسانی به روستاها توجه ویژه کرده است. این روند سبب خواهد شد دستگاه‌های اجرایی و دولت بتوانند با استفاده از بستر قانونی در بودجه نسبت به رفع فقر در همه ابعاد اقدام کنند.
انتهای پیام/
نظر شما